Yapay Zeka (AI) Nedir? 2022

Yapay zeka (AI), bir bilgisayar veya makinenin insan gibi düşünüp davranmasına olanak sağlayan bir terimdir. İngilizce’de ‘’Artificial Intelligence’’ anlamına gelmesinden dolayı AI şeklinde ifade edilir. 

Yapay zeka teknolojisi sayesinde makineler; tıpkı insanlar gibi anlama, öğrenme, nesneleri tanıma, problem çözme, yanıt verme, karar verme ve benzeri gibi davranışları gerçekleştirebiliyor. Yalnızca bu davranışlarla kalmayan yapay zeka, araba kullanmak, bir işçi gibi iş yapmak becerilerine de hakim olabiliyor. 

Yapay zekanın, teknolojiyi gerçeğe dönüştüren beş temel bileşeni vardır;

• Makine öğrenme (machine learning)
• Derin öğrenme (deep learning) 
• Yapay sinir ağları (neural network)
• Doğal dil işleme (natural language processing) 
• Bilgisayarlı görü (computer vision)

Şimdi bu bileşenlerin neler olduğunu öğrenelim.

Makine öğrenme: Makine öğrenimi ile yapay zekanın analitik modeller oluşturması otomatikleştirilir. Makine öğrenimi ile algoritma analizleri yapılır, kalıplar tanımlanır ve tahminlerde bulunulabilir. 

Derin öğrenme: Derin öğrenme, makine öğrenimine ait bir alt kümedir. Yapay sinir ağlarını da kullanarak makinelerin, verileri işleyerek öğrenmesine olanak sağlar. Makinelerin karmaşık sorunlarını çözmede derin öğrenme yardımcı olur. 

Yapay sinir ağları: Yapay sinir ağları, insan beyninin biyolojik biçimini taklit etmek amacıyla oluşturulmuştur. Tıpkı nöronlar gibi birbirine bağlı ağlardan oluşmuş yapıdadır. Yapay sinir ağları sayesinde yapay zeka, kendi kendine bir şeyleri öğrenme becerisine sahip olur. 

Doğal dil işleme: Doğal dil işleme, insan dilini anlama ve tanımlama becerisini sunar. Doğal dil etkileşimi sayesinde insanlar, bilgisayarlar ile günlük dillerini kullanarak iletişime geçebilirler.

Bilgisayarlı görü: Bilgisayarlı görü, var olan video, fotoğraf ve benzeri gibi içerikleri algılamaya olanak sağlar. İnsanların görme duyusunu yapay zekaya entegre edebilmek için bilgisayarlı görü kullanılır. 

Bunca işlevi olan yapay zekanın da tabii ki avantajları ve dezavantajları bulunuyor. 

Yapay Zeka (AI) avantajları nelerdir? 

• Bilgisayar ortamında gelişmiş olması, yapay zekaya sınırsız bilgi arşivi sunar. Bu nedenle yapay zekanın öğrenimi çok daha gelişmiş bir düzeyde olur. Gelişmiş öğrenim biçimleri ile yapay zekanın hata yapması çok daha düşük bir oranda olduğu gibi, hataları görüp düzeltebilir. 
• Yapay zekanın az hata vermesi ve hataları düzeltebilmesiyle ise insan kaynaklı hata risk oranı düşüktür. 
• Yapay zeka bir insan gibi yorulmaz. Bu nedenle de küçük büyük tüm görevleri rahatlıkla yapabilir.
• Yapay zekanın dinlenme ihtiyacı yoktur. Bu nedenle yapay zeka sayesinde 7/24 aksamayan bir işiniz olur.
• Yapay zekanın çok daha tehlikeli işlerde kullanılması ile birlikte insanların canını tehdit eden alanlarda kolaylık sağlanabilir. 
• Yapay zeka çok daha hızlı karar alarak uygulamaya koyulur. 
• Yapay zekanın son dönemlerde özellikle sağlık alanında kullanılması ile birlikte hastalıklarda erken teşhis, ilaç keşif ve analizleri yapılmaktadır. 

Yapay Zeka (AI) dezavantajları nelerdir?

• Yapay zekanın makineler üzerinden etkileşim kurmasıyla birçok makineye ihtiyaç duyulabilir. Bu nedenle alınacak makineler de yüksek maliyet doğurabilir.
• Yapay zeka makinelerinin onarımı ve bakımı da diğer makine türlerine göre daha yüksek maliyetler doğurur. 
• Yapay zeka insan görevlerini taklit eder. Bu nedenle de insana ihtiyaç duyulan her alanda yapay zeka kullanılabilir. Bu durum sonucunda ise iş kayıpları olur ve işsizlik artabilir. 
• Bir makinenin yaratıcı olması beklenemez. Bu nedenle de yaratıcılık gerektiren işlerde yapay zekalar eksik kalır. 
• Makinelerin duygusu olmamasının getirdiği bir eksiklikle yapay zekalar, grup çalışmaları, ekip işleri gibi görevlerde eksik kalırlar.
• Yapay zekanın insan beyni gibi algılaması çok daha zor olduğundan yanlış kararlar alıp uygulayabilir. 
• Yapay zeka, insanların emir ve görevleri doğrultusunda kodlanan bir makinedir. Bu nedenle hatalarından ders çıkarmak gibi durumlardan yoksundur. Yanlış yaptığı bir şey uzun vadede fark edilmezse kötü sonuçlar doğurabilir. 

Yapay zekanın tüm bu avantaj ve dezavantajları onun kullanımına karar vermeniz için önemlidir. Ancak teknolojinin bunca gelişmiş olduğu bir çağda yapay zekadan yoksun kalmak da ne kadar doğru olur bilemiyoruz. Tüm bunlar ışığında yapay zekanın nerelerde kullanılabileceği de bir başka sorudur. 

Yapay Zeka (AI) uygulama alanları nerelerdir? 

• Yapay zekanın sesi tanıyabilmesi için sesler dönüştürelerek frekanslar haline getirilir. Bu frekanslardaki ses veya kelimeler de sayılara dönüştürülerek yazılımda bir kod edinir. Bu sayede yapay zeka, sesi tanır ve anlamlandırır.  Siri, Alexa, Google asistan ve benzeri gibi çevrim dışı da çalışabilen ses asistanları, sesinizi doğru bir şekilde tanıyabilir ve bir insan gibi size cevap verebilir. 
• Kamera ile çekimi yapılan fotoğrafların dijitale ve sonrasında da koda dönüştürülmesi ile yapay zekanın bu kodları algılaması sağlanır. Bu sayede yapay zeka dijital görüntülerde bulunan objeleri tanıyabilir, yerini bulabilir ve sınıflandırabilir. 

Görüntü işlemenin en güzel örneği otonom (sürücüsüz) araçlardır. Yapay zekanın yardımcı olduğu otonom araçlar veri ve görüntü analizi yapabilir. Bu sayede de araçta tıpkı insan bir şoför varmışcasına hareketler gözlenir. 

• Yapay zekanın en çok işe yaradığı alanlardan biri de iletişimdir. Yapay zeka sayesinde farklı dilleri konuşan insanlar arasında iletişim sağlanabilir. 
• Yapay zeka ona tanımlanan veriler arasında rasyonel çıkarımlar yapabilir. Bu sayede yapay zekanın muhakeme yeteneğinin daha akılsal yaklaşımlarda karar verdiği gözlenir.
• Yapay zeka, kullanıcıların geçmiş hareketlerini analiz ederek kullanıcılara çeşitli önerilerde bulunabilir.

Çoğu sosyal medya platformunda önerilen kişi ve sayfalar, dizi/film sitelerindeki önerilen dizi ve filmler gibi birçok davranış, yapay zekanın önerici sistemi sayesindedir. 

• Yapay zeka davranışsal analizler sonucunda siber güvenliği koruyabilir ve devamını sağlayabilir. Yapay zekanın herhangi bir aksiliği tespit etmesi sonucunda önlemler daha hızlı bir biçimde alınabilir.

Bu yazımızda sizlerle yapay zekanın tanımını, avantajlarını ve uygulama alanlarını paylaştık. Teknoloji geliştikçe yapay zekanın dünyamızdaki yeri de elbet değişecektir. Tüm bunlar ışığında size yardımcı bir yazı olmasını dileriz.